Günümüzde yasama Yürütme ve yargı yetkilerini kimler kullanmaktadır?
Anayasaya göre bu yetki yalnızca, Cumhurbaşkanı ile yardımcılarının başında bulunduğu Bakanlar Kuruluna aittir. Bağımsız mahkemeler ise yasaların işleyişinden sorumludur. Yargı ayrıca uyuşmazlıkların çözümü için bir işleyiş de sağlar. Yüce Divanda, savcılık görevini Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet Başsavcıvekili yapar. Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilir. Genel Kurulun yeniden inceleme sonucunda verdiği kararlar kesparibahis. Asker kişilerin Disiplin suçu adı verilen suçlarına bakmakla görevli mahkemelerdir. Bir başkan, ikisi üye olmak üzere üç subaydan oluşur.
Adli ve idari yargı arasında çıkacak olan görev uyuşmazlıklarının karara bağlandığı yüksek mahkemedir. Uyuşmazlık mahkemesinde 1 başkan vardır ki başkanı Anayasa Mahkemesi kendi içinden 4 yıllığına seçer ve süresi biten tekrar seçilebilir. 12 üyesi vardır, 6 asil 6 yedek şeklinde 3 asil 3 yedek Yargıtay’dan, 3 asil 3 yedek şeklinde Danıştay’tan üye gelir. Üyelerin de görev süresi 4 yıldır ve süresi biten yeniden seçilebilir. Şekil bakımından denetim kanunlarda son oylamanın, öngörülen çoğunlukla yapılıp yapılmadığı; Anayasa değişikliklerinde ise, teklif ve oylama çoğunluğuna ve ivedilikle görüşülemeyeceği şartına uyulup uyulmadığı hususları ile sınırlıdır. Şekil bakımından denetleme sadece Cumhurbaşkanınca veya Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin beşte biri tarafından istenebilir.
- Atamalar Millî Savunma Bakanı tarafından yapılmaktadır.
- Pandemi döneminde açık cezaevlerinde bulunan ve denetimli serbestlikten yararlanan 100 bin 774 mahkûm, 14 Nisan 2020 itibarıyla Kovid-19 iznine gönderilmişti.
İcra mahkemesinin en önemli görevleri arasında icra dairelerinin gerçekleştirdiği işlemlere karşı yapılan şikâyetlerin incelenmesi, icra dairesine sunulan itirazların incelenmesi, mahcuz mala istihkak davasının görülmesi, icra ve iflas dairelerinin gözetimi ve denetimi yer alır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na göre, Cumhurbaşkanı, yürütmenin başındadır. Anayasa’ya göre yasmaa yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nindir ve bu yetki devredilemez ancak Cumhurbaşkanı’nın çıkartabileceği ile kararnameler ile birlikte çok fazla düzenleme yapma hakkı vardır. Bu durum, 2017 anayasa değişikliği referandumu neticesinde yaşanmıştır. Referandum ile birlikte Başbakanlık kaldırılmış ve Cumhurbaşkanının görevleri ve yetkileri çok genişlemiştir. Konsüler temsilcinin yargı bağışıklığına ilişkin istisnaları düzenleyen KİHVS m. 43/2 düzenlemesi uyarınca, yargı bağışıklığının resmi görev niteliğinde olmayan hususlarda ve taşıtlar yoluyla meydana gelen maddi hasarlı kazalar yönünden görülen hukuk davalarında, konsolosluk temsilcilerinin yargı bağışıklığının bulunmadığı düzenlenmiştir. Konsolosluk temsilcisinin, yargı bağışıklığı kapsamında kalan bir hususta, bizzat kendisi tarafından bir dava ikame edilmiş olması durumunda, KİHVS m. 45/3 düzenlemesi uyarınca, esas talebe karşılık doğrudan doğruya herhangi bir talep hakkında bu bağışıklığı öne sürmesi mümkün değildir. 45/1 düzenlemesi uyarınca, konsolosluk memurları ve hizmetlilerinin yargı bağışıklığından, gönderen devletin feragat etmesi mümkündür.
Yeni sistemin ilk cumhurbaşkanı olan Erdoğan, OHAL’in 19 Temmuz 2018’de kaldırılmasına karar verdi. OHAL döneminde hem Anayasa referandumu hem de cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimlerinin bir arada yapıldığı genel seçim düzenlendi. OHAL koşullarında yapılan 16 Nisan 2017 Anayasa referandumuyla benimsenen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ise Meclis denetimini ortadan kaldıran, yargıyı yürütmeye bağımlı hale getiren kurumsal değişiklikler yapıldı. 7 Haziran 1920 tarihinde TBMM Hükümeti tarafından kabul edilmiş ilk yasalardan olan 4 sayılı yasa ile merkezi Sivas ilinde olmak üzere biri Hukuk, biri Ceza, biri Şer’iye ve biri de Dilekçe Dairesi olmak üzere 4 daireden kurulu Temyiz Heyeti (Yargıtay) oluşturulmuştur. Türkiye’de siyaset, Türkiye’nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır. Cumhurbaşkanı Cumhurbaşkanı, Türkiye’de de yürütmenin başıdır. BBC, link verilen internet sitelerinin içeriğinden sorumlu değildir.
Savcı ise tarafsız olarak kendi iddiasını öne sürebilir. Çoğu zaman mağdurdan yana durur ancak onun asıl amacı mağduru, içinde bulunduğu toplumun bir ferdi olarak dikkate almaktır. Yani gerçekte toplum düzenini savunmaktadır. Bu nedenle savcılara Cumhuriyet Savcısı denir. Yani Cumhurun (halkın) ve Cumhuriyetin (devletin) adına hareket ederler.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı olabilmek için milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak gerekmektedir. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması durumlarında, Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanabilir. Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde, kırkbeş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Bunların yanında, görevleriyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır. Milli Güvenlik Kurulu’nun üyesidir ve Cumhurbaşkanının olmadığı durumlarda Milli Güvenlik Kurulu’na başkanlık edebilir. Savcı; ceza davalarında toplumun yararını savunan kişidir. Örneğin bir suç (cinayet, tehdit, darp vs.) davasında zanlının avukatı ile mağdurun (veya ailesinin) avukatları mahkemede bulunurlar ve tarafları savunurlar.